cevrimici

TARİHİN UZUN KUYRUĞU
Daniel R. Small

AVTO, Başak Altın’ın 8. Çanakkale Bienali kapsamında sunduğu Hâfir sergisini takiben, arkeolojinin kurgusal bir araç olarak potansiyelini ve tarih yazımındaki işlevlerini farklı coğrafya ve dönemlerden örneklerle inceleyen bir vaka dizisi sunuyor. Serinin birinci bölümünü oluşturan Tarihin Uzun Kuyruğu başlıklı çevrimiçi program, Daniel R. Small’un Excavation II [Kazı II] videosunu odağına alan metin ve video çalışmalarını içeriyor. 

Program, Cecil B. DeMille’in 1923 yapımı The Ten Commandments [On Emir] filminde kullanılan ve Kaliforniya’da Guadalupe’ye nazır kum tepelerinden oluşan geniş bir alana gömülü olan setteki arkeolojik kazıyı inceleyen Excavation II videosunun çevrimiçi gösterimiyle başlıyor. Small, bu çalışmasında Çölün ortasında yer alan ve İncil’deki “Mısırdan Çıkış” (Exodus) hikâyesinin geçtiği yer olduğuna inanılan antik Mısır kenti Pi-Ramesses’i (“Ramesses’in Evi”) temsil eden film setinde gerçekleştirilen kazıyı Soğuk Savaş sonrası imgeleminin bir tezahürü olarak ele alıyor. Las Vegas’taki Luxor Hotel’in gökyüzünü aydınlatan projeksiyon ışığına üşüşen bir yarasa sürüsünün görüntüsüyle açılan Excavation II, The Ten Commandments filminin senaryosunda yer alan planların izini sürüyor; sanatsal araştırma ve spekülatif kurguyu bir araya getirerek arkeolojinin kullanım alanlarını genişletmeye yönelik önermelerde bulunuyor. Tarihin doğası gereği şüpheli anlatıları barındırdığını, şimdiki zamanın geçmişi yeniden yazma çabasıyla birlikte sürekli değişime uğradığını ve böylece spekülatif geleceklere biçim verdiğini öne sürüyor.

Small’un pratiği ve metodolojisi, günümüzün aciliyet teşkil eden meselelerini geri plana iten, maziye dönük nostaljik eğilimlere bir eleştiri olarak tarihin tashihine yönelik bir dizi araç öneriyor. “Gelecek mutlaktır, öngörülemez olan ancak geçmiştir” deyiminden yola çıkan sanatçının üretimleri, gerçek ile kurgunun aynı madalyonun iki yüzü olduğuna vurguyla inanma, hayal kurma ve tanıklık etme edimleri arasındaki benzerliklerin izini sürerken hatıraların imalat sürecine ışık tutuyor.